Goddess Swaha: ‘ହୋମ’ ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମର ଏକ ପ୍ରାଚୀନ ପରମ୍ପରା। ହୋମ ରେ ପବିତ୍ର ଅଗ୍ନିକୁ ସାକ୍ଷୀ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ଏବଂ ମନ୍ତ୍ର ଜପ ସହିତ ଦେବତାମାନଙ୍କୁ ନୈବେଦ୍ୟ ଅର୍ପଣ କରାଯାଏ। ହୋମ ର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ହେଉଛି ପରିବେଶକୁ ପବିତ୍ର କରିବା, ମାନସିକ ଶାନ୍ତି, ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଉନ୍ନତି ଏବଂ ଈଶ୍ୱରଙ୍କ କୃପା ହାସଲ କରିବା। ହିନ୍ଦୁ ଧର୍ମରେ ହୋମ ର ପରମ୍ପରା ପ୍ରାଚୀନ କାଳରୁ ଚାଲିଆସୁଛି।
ନବଗ୍ରହ, ଗୃହପ୍ରବେଶ, ଯଜ୍ଞ, ବିଶେଷ ପର୍ବ କିମ୍ବା ପୂଜାର୍ଚ୍ଚନା ଇତ୍ୟାଦିର ଶାନ୍ତି ପାଇଁ ହୋମ ଆୟୋଜନ କରାଯାଏ। ହୋମର ଧାର୍ମିକ ଏବଂ ବୈଜ୍ଞାନିକ ଉଭୟ ଲାଭ ବିଷୟରେ କୁହାଯାଇଛି। ହୋମ କରିବା ସମୟରେ ‘ସ୍ୱାହା’ କହିବାର ପରମ୍ପରା ରହିଛି। ଆପଣ ନିଶ୍ଚୟ ଲକ୍ଷ୍ୟ କରିଥିବେ ଯେ ହୋମରେ ମନ୍ତ୍ର ଜପ କରିବା ପରେ ଯେତେବେଳେ ଅଗ୍ନିରେ ଆହୁତି ଦିଆଯାଏ, ସେତେବେଳେ ସ୍ୱାହା ଶବ୍ଦ ନିଶ୍ଚିତ ଭାବରେ ଉଚ୍ଚାରଣ କରାଯାଏ। ଏହା କେବଳ ଏକ ଶବ୍ଦ ପରିମାଣ ନୁହେଁ, ବରଂ ଏହା ପଛରେ ଏକ ଗଭୀର ଧାର୍ମିକ, ପୌରାଣିକ ଏବଂ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ରହସ୍ୟ ଲୁଚି ରହିଛି। ଆସନ୍ତୁ ଜାଣିବା ହୋମ କରିବା ସମୟରେ ସ୍ୱାହା କହିବାର କାରଣ।
ସ୍ୱାହା କହିବାର କାରଣ କ’ଣ?
‘ସ୍ୱାହା’ ଶବ୍ଦ ସହିତ ଜଡିତ ଏକ ପୌରାଣିକ କାହାଣୀ ଅଛି, ଯାହା ଅନୁସାରେ ‘ସ୍ୱାହା’ ହେଉଛି ଜଣେ ଦେବୀଙ୍କ ନାମ, ଯିଏ ଅଗ୍ନିଦେବଙ୍କ ପତ୍ନୀ। ପ୍ରାଚୀନ କାଳରେ, ଯେତେବେଳେ ହୋମ ଏବଂ ଯଜ୍ଞ ଆୟୋଜନ କରାଯାଉଥିଲା, ସେତେବେଳେ ରାକ୍ଷସମାନେ ଛଳନା କରି ଦେବତାଙ୍କୁ ଅର୍ପଣ କରାଯାଇଥିବା ନୈବେଦ୍ୟ ହରଣ କରୁଥିଲେ କିମ୍ବା ଏଥିରେ ବାଧା ସୃଷ୍ଟି କରୁଥିଲେ। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ଯଜ୍ଞର ଉଦ୍ଦେଶ୍ୟ ପୂରଣ ହୋଇପାରିଲା ନାହିଁ। ଏହି ସମସ୍ୟାର ସମାଧାନ ପାଇଁ, ସ୍ୱାହା ଦେବୀ ଆବିର୍ଭୂତ ହେଲେ ଏବଂ ଅଗ୍ନି ଦେବଙ୍କୁ ବିବାହ କଲେ।
ସ୍ୱାହା ଦେବୀଙ୍କୁ ବର ମିଳିଥିଲା ଯେ, ଆହୁତି ସମୟରେ ସ୍ୱାହା ଉଚ୍ଚାରଣ ନକଲେ, ହୋମ ଗ୍ରହଣ କରାଯିବ ନାହିଁ। ସେବେଠାରୁ, ହୋମରେ ଆହୁତି ପ୍ରଦାନ କରିବା ସମୟରେ ସ୍ୱାହା କୁହାଯାଏ। ଯାହା ଦ୍ୱାରା ସ୍ୱାହା ଦେବୀଙ୍କ ମାଧ୍ୟମରେ ହୋମର ପବିତ୍ରତା ବଜାୟ ରହେ ଏବଂ ଯଜ୍ଞର ନୈବେଦ୍ୟ ଦେବତାମାନଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚିପାରିବ। ହୋମ ସମୟରେ ସ୍ୱାହା କହିବା ମଧ୍ୟ ହବନ କିମ୍ବା ଯଜ୍ଞକୁ ସୁରକ୍ଷିତ ଏବଂ ପ୍ରଭାବଶାଳୀ କରିଥାଏ।
ସ୍ୱାହାର ଅର୍ଥ ଏବଂ ଗୁରୁତ୍ୱ
ସ୍ୱାହାକୁ ଏକ ପବିତ୍ର ମନ୍ତ୍ର ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ଯାହା ବୈଦିକ ମନ୍ତ୍ରର ଏକ ଅବିଚ୍ଛେଦ୍ୟ ଅଂଶ ମଧ୍ୟ। ଏହାର ଅର୍ଥ ହେଉଛି ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ସମର୍ପଣ ସହିତ ଅର୍ପଣ। ସ୍ୱାହା ଶବ୍ଦ ସୂଚିତ କରେ ଯେ ଅଗ୍ନିରେ ଅର୍ପଣ କରାଯାଇଥିବା ଯେକୌଣସି ସାମଗ୍ରୀ ପୂର୍ଣ୍ଣ ଭକ୍ତି ଏବଂ ଶ୍ରଦ୍ଧାର ସହିତ ଦେବତାଙ୍କ ପାଖରେ ପହଞ୍ଚେ। ଏହା ସହିତ, ସ୍ୱାହା ଶବ୍ଦ ପବିତ୍ରତା ଏବଂ ସମର୍ପଣକୁ ମଧ୍ୟ ସୂଚିତ କରେ। ସ୍ୱାହା କହିବା ସମୟରେ, ଏକ ବିଶେଷ ଶବ୍ଦ ତରଙ୍ଗ ଉତ୍ପନ୍ନ ହୁଏ, ଯାହା ଯଜ୍ଞ ଦ୍ୱାରା ପରିବେଶକୁ ପବିତ୍ର କରେ, ମନ୍ତ୍ରର ଶକ୍ତି ଏବଂ ଆଧ୍ୟାତ୍ମିକ ଶକ୍ତିକୁ ବୃଦ୍ଧି କରେ।