ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି: ଚାଣକ୍ୟ ନୀତିଙ୍କ ନୀତି ଏକ ଉତ୍ତମ ଜୀବନ ପାଇଁ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଉପଯୋଗୀ ବୋଲି ବିବେଚନା କରାଯାଏ । ତାହାକୁ ଅନୁସରଣ କରୁଥିବା ବ୍ୟକ୍ତି ଜୀବନରେ କେବେ ବି ବିରକ୍ତ ହୁଅନ୍ତି ନାହିଁ । ସେ କଷ୍ଟ ସମୟରେ ମଧ୍ୟ ହାର ମାନନ୍ତି ନାହିଁ କିନ୍ତୁ ଏଥିରୁ ସବୁବେଳେ ବାଟ ବାହାର କରନ୍ତି । ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି କହିଛନ୍ତି ଯେ, ପ୍ରକୃତ ସଫଳତା ହିଁ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କୁ ସଫଳ ହେବାକୁ ପ୍ରେରଣା ଦିଏ, ଧନ ଦେବୀ ଲକ୍ଷ୍ମୀ ମଧ୍ୟ ଏହିପରି ଲୋକମାନଙ୍କ ଉପରେ ସନ୍ତୁଷ୍ଟ ରହିଥାନ୍ତି । ଯିଏ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ସଫଳତା ପାଇଁ ଈର୍ଷା କରେ ସେ କଦାପି ଖୁସି ହୋଇପାରିବ ନାହିଁ ଏବଂ ନିଜ ଲକ୍ଷ୍ୟକୁ କେବେ ବି ହାସଲ କରିପାରିବ ନାହିଁ । ଆଚାର୍ଯ୍ୟ ଚାଣକ୍ୟଙ୍କକକକକ କିଛି ମୂଲ୍ୟବାନ କଥା ଶିଖ ।
ଚାଣକ୍ୟ ନୀତି ଅନୁଯାୟୀ, ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଅନ୍ୟର ଭୁଲରୁ ଶିକ୍ଷାଲାଭ କରେ, ସେ କଦାପି ପରାଜିତ ହୁଏ ନାହିଁ । ଯଦି ଆପଣ ନିଜ ଉପରେ ପରୀକ୍ଷା କରି ଶିଖନ୍ତି, ତେବେ ବୟସ ମଧ୍ୟ ହ୍ରାସ ପାଇବ ଏବଂ ସଂଗ୍ରାମ ବୃଦ୍ଧି ପାଇବ । ଯଦି ଆପଣ ସଫଳତା ହାସଲ କରିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ ଅନ୍ୟମାନଙ୍କ ଅଭିଜ୍ଞତା ଜାଣିବାକୁ କୁଣ୍ଠାବୋଧ କରନ୍ତୁ ନାହିଁ ।
ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ତୁମ ସହିତ ସମାନ ସ୍ଥିତି ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସହ ବନ୍ଧୁତା ସର୍ବଦା କରାଯିବା ଉଚିତ୍ । ଅଧିକ କିମ୍ବା କମ ପ୍ରତିଷ୍ଠା ଥିବା ଲୋକଙ୍କ ବନ୍ଧୁତା ଅଧିକ ଦିନ ତିଷ୍ଠି ନଥାଏ । ଯେପରି ସାପ, ଛେଳି ଏବଂ ବାଘ ପରସ୍ପର ସହିତ ବନ୍ଧୁ ହୋଇପାରିବେ ନାହିଁ । ସେହିଭଳି, ବିପରୀତ ପ୍ରକୃତିର ଲୋକଙ୍କ ସହିତ କେବେବି ବନ୍ଧୁତା କରିବା ଉଚିତ୍ ନୁହେଁ ।
ଚାଣକ୍ୟ କହିଛନ୍ତି ଯେ, ଜ୍ଞାନ ଅର୍ଜନ କରିବା କାମଧେନୁ ଗାଈ ପରି ସମାନ ହୋଇଥାଏ । ଯାହା ପ୍ରତ୍ୟେକ ଋତୁରେ ମଣିଷକୁ ଅମୃତ ଯୋଗାଇଥାଏ, ତେଣୁ ଯେତେବେଳେ ବି ଏବଂ କେଉଁଠାରେ ମିଳୁଥିବା ଜ୍ଞାନ ଗ୍ରହଣ କରାଯିବା ଉଚିତ୍ । ଜ୍ଞାନ କଦାପି ନଷ୍ଟ ହୁଏ ନାହିଁ । ସ୍ୱଦେଶୀ ପୂଜ୍ୟତେ ରାଜା ବିଦ୍ୱାନ ସର୍ବତ ପୂଜ୍ୟତେ । ଅର୍ଥାତ ରାଜ କେବଳ ତାଙ୍କ ରାଜ୍ୟରେ ପୂଜା ପାଆନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଜ୍ଞାନି ଓ ପଣ୍ଡିତ ସବୁଠାରେ ପୂଜା କରାଯାଏ । ଜ୍ଞାନ ହେଉଛି ଏପରି ଏକ ଶକ୍ତି ଯାହା ସଙ୍କଟରେ ଥିବା ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସବୁଠାରୁ ବଡ ଶକ୍ତି ହୋଇଯାଏ ।
ଚାଣକ୍ୟଙ୍କ ଅନୁଯାୟୀ, ଧନ ପାଇଁ କୌଣସି ଲାଭ ନାହିଁ, ଯେଉଁଥିପାଇଁ ଧର୍ମକୁ ବଳି ଦେବାକୁ ପଡିବ, କାରଣ ଧର୍ମକୁ ସର୍ବଦା ଧନଠାରୁ ଅଧିକ ରଖିବା ଉଚିତ୍ । ଅନ୍ୟପଟେ, ଯେଉଁ ଟଙ୍କା ପାଇଁ ତୁମ ଶତ୍ରୁମାନଙ୍କୁ ଚାଟୁକାର କରିବାକୁ ପଡିବ, ତୁମ ଗର୍ବକୁ ସାମ୍ନା କରିବାକୁ ପଡିବ, ଏହା ପ୍ରତି ଆକର୍ଷିତ ହେବା ସବୁଠାରୁ ବଡ ମୂର୍ଖତା । ଯିଏ ଏହା କରେ ତା’ର ଅସ୍ତିତ୍ୱ ସହିତ ସମ୍ମାନ ହରାଇଥାଏ ।
ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ: ଏଠାରେ ପ୍ରଦାନ କରାଯାଇଥିବା ସୂଚନା କେବଳ ଅନୁମାନ ଏବଂ ସୂଚନା ଉପରେ ଆଧାରିତ ।